مهتـابـــ

حمام سنتی اصفهان یا همان گرمابه تاریخی رهنان در شهر اصفهان در منطقه ۱۱ واقع شده است. این بنای تاریخی در دوران زندیه توسط حاج محمد رنانی یکی از رجال زندیه بود ساخته شد.  مجموعه بی نظیری به دستور این شخص در میان ۴ محله قدیمی رهنان و در کنار بازارچه و مسجد ذوقبلتین بنا شد، تا اهالی این منطقه بتوانند از آن بهره ببرند. این روزها این بنای تاریخی به عنوان یکی از مراکز گردشگری مهم و جذاب در شهر اصفهان مطرح شده است.

مساحت حمام سنتی اصفهان به نام رهنان ۱۴۶۷ متر مربع و شامل ۲ حمام بزرگ و کوچک برای استفاده جداگانه ولی همزمان برای زنان و مردان طراحی شده است، از همین رو این حمام در آن زمان ها به ” حمام دوقلو ” معروف بوده است. برخلاف سایر حمام های تاریخی ایران که  سکوها در اطراف آن قرار گرفته اند، در حمام رهنان سکوی که مربوط به تعویض لباس می شود در میانه بینه بزرگ واقع شده و راهروها در اطراف هستند. لازم به ذکر است که بینه به قسمتی از حمام که مربوط می شود به تعویض لباس در آن زمان ها گفته می شده است. از همین رو بینه بزرگ و زیبای این حمام دارای پوششی گنبدی شکل بوده و از ۱۶ ستون سنگی و آجری ساخته شده است. برای زیبایی و جلوه بیشتر حوضی در سکوی میانی حمام قرار گرفته است که تصاویر این ستون ها بر روی آب انعکاس پیدا کرده و تبدیل به “حمام چهلستون” می شود. دور تا دور رختکن ها یا همان بینه هاب حمام بزرگ گچ بری های زیبا به همراه نقش ها و طرح های هندسی انجام شده است که بر زیبایی این بنای تاریخی می افزاید. عمده رنگ بکار رفته در حمام رهنان سفید، آبی و سیاه می باشد. گرم ترین نقطه حمام، گرم خانه بزرگ آن است که در آن دو شاه نشین وجود دارد. حمام سنتی اصفهان در کنار بازارچه و مسجد ذوقبلتین جهت دسترسی اهالی هر چهارمحله بنا شده است .

مساحت بینه حمام بزرگ رهنان یک مربع با ابعاد بیست متر در بیست متر در نظر گرفته شده و یک حوض مربع شکل در میانه حمام واقع شده است که آب در چهار جهت حمام تقسیم می شود، فلسفه طراحی این حوض و اختصاص آن در ۴ جهت حمام در آن زمان شاید به این دلیل بوده تا اهالی ۴ محله این منطقه بتوانند به طور اختصاصی به آب دسترسی داشته باشند. برای ورودی به حمام رهنان یک راه ورودی هشتی شکل کوچک که پر پیچ  و خم هم هست در نظر گرفته شده است. علت این راهرو پر پیچ و خم  بر می گردد به این که هوای گرم داخل حمام به بیرون خارج نشود. طراحی داخلی این حمام به گونه ای بوده، تا با تابش نور خورشید، نورگیرهای طاق، چشم اندازی آرام‌بخش و دل‌انگیز را پدید بیاورند و کسانی که برای استحمام و تسکین روان خود به حمام رفته اند، لذت کافی را ببرند. حمام تاریخی رهنان که در دوران زندیه ساخته شده بود، در فهرست آثار ملی استان اصفهان به ثبت رسیده است. اگر می خواهید به این حمام تاریخی دسترسی پیدا کنید می توانید به سمت خیابان کهندژ بروید، از سه راهی رهنان وارد خیابان رهنان شوید و بعد از آن خیابان مطهری را به سمت اولین خیابانی که مشاهده می کنید به نام ابوذر وارد شوید

در روزهای اخیر مدیر کل میراث فرهنگی اصفهان خبری مبنی بر مرمت حمام تاریخی رهنان داده است و اعلام نموده این حمام به عنوان اولین حمام سنتی اصفهان برای استفاده گردشگران خارجی می تواند به بهره برداری برسد. با توجه به گفتگوهایی که بین روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان و شهرداری منطقه ۱۱ اصفهان انجام شده : آنان خواستار توسعه هر چه بیشتر منطقه رهنان جایی که این حمام تاریخی واقع هست، شده اند. بافت تاریخی در غرب استان اصفهان با توجه به تنوعی که در آن وجود وجود دارد می تواند گردشگران زیادی را به سمت این شهر روانه نماید پس باید بیش از پیش برای مرمت و حفظ آثار تاریخی این منطقه کوشش گردد. در جلسات مذکور با اشاره به وضعیت تاریخی بخش های غربی شهر اصفهان، که دارای مناطقی با بیشنه تاریخی هستند، ولی کمتر دیده می شوند تصمیماتی اتخاذ شد. زیرا عمده گردشگری در مرکز این کلان شهر متمرکز شده است، امید است با ارائه این گونه طرحها صنعت جذب توریست در سراسر این کلان شهر به طور متوازن و متعادل پخش شود. که خوشبختانه برای احقاق این طرح شهرداری خوش ذوق منطقه ۱۱ اصفهان اعلام آمادگی با سه حوزه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اعلام آمادگی نموده است.

گفتنی است که مدیر کل میراث فرهنگی این استان در راستای احیای حمام رهنان در منقطه یازده گفته است که : این عملیات باعث شده تا حیات اجتماعی مردم ایران در طول تاریخ به جهانیان شناسانده شود. بنا بر همین اصل تلاش داریم تا با احیاء معماری حمام رهنان، تزئینات داخلی آن، ورزشهای سنتی، استحمام سنتی و پذیرائی سنتی بتوانیم دریچه ای فرهنگی از استان تاریخی و زیبای اصفهان را به روی جهانیان بگشاییم. از جمله کارهایی که باید انجام شود، این است که آثار تاریخی که در این منطقه وجود دارند را شناسایی کنیم و همچنین به احیای رشته های هنری ستنی که در منطقه وجود دارد و از دوران صفوی تا کنون نسل در نسل با ما آمده است، بازآفرینی شوند و با یک سری برنامه ریزیهای مشخص از آن ها به عنوان محورهای عمده گردشگری استفاده شود. تمامی این موارد گفته شده در دستور کار اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان و شهرداری منطقه ۱۱ این شهر گرفته است، و قرار است تا با همکاری سه حوزه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کار گروهی تشکیل شود و موارد ذکر شده هر چه سریع تر به منظور جذب توریست و گردشگر خارجی انجام شود.